Recenzja filmu

Notatki o skandalu (2006)

"Notatki o skandalu" są psychologicznym portretem dwóch kobiet, które już na pierwszy rzut oka wiele dzieli. Barbara Covett (Judi Dench) jest doświadczoną nauczycielką historii. Wymagająca i surowa dla uczniów, wzbudza wśród nich szacunek i posłuch. Niewiele dzieli ją od emerytury, więc nadaje sens swojemu dalszemu życiu poprzez prowadzenie szczegółowego dziennika. Właśnie przez ten pryzmat prowadzona jest narracja - słyszymy czytane zza kadru obszerne fragmenty pamiętnika. Sheba Hart (Cate Blanchett) to rozpoczynająca swą przygodę z edukacją nauczycielka plastyki. Jest niezwykle atrakcyjna (również dla uczniów), ale też roztrzepana i otwarta na ludzi. Jej życie osobiste nie jest proste - dużo starszy mąż, dojrzewająca córka i chory syn. Pewnego dnia Sheba nie potrafi poradzić sobie z zaprowadzeniem porządku w klasie. Z opresji ratuje ją doświadczona Barbara, dzięki czemu rodzi się między nimi coś na kształt przyjaźni. Jednak jej zaufanie zostaje w brutalny sposób zweryfikowane - plastyczka wdaje się w romans z jednym ze swych uczniów. Na pierwszy plan w naturalny sposób wysuwa się skomplikowana więź dwóch bohaterek. Barbara jest samotna, więc pragnie przyjaźni, bratniej duszy, z którą mogłaby dzielić problemy i troski. Doskwiera jej samotność, a znajomość z młodszą kobietą mogłaby ją zarazić optymizmem i chęcią działania. Sheba natomiast od zasłużonej nauczycielki jest w stanie wiele się nauczyć - choćby tego, jak radzić sobie z uczniami. "Nie pozwól, aby wyczuły twą słabość", słyszy. Przy odrobinie dobrej woli i szczerości obie mogłyby skorzystać. Dzieje się jednak inaczej - Barbara bez skrupułów wykorzystuje nadarzającą się okazję, aby zdominować "przyjaciółkę". Wyznaje zasadę, w myśl której, pewniejsza i wierniejsza jest osoba zastraszona. Aby zdobyć dozgonną przyjaźń decyduje się na szantaż. Bezradna Sheba nie ma wyboru - przyjmuje narzucone reguły gry. Widz z zapartym tchem obserwuje skomplikowane relacje bohaterek, które wiele mówią o ich charakterach. Postaci kobiet są pełnokrwiste, wyraziste i prawdziwe. Nęcone przez życie, które przynosi różnorodne pokusy, ulegają. Barbara chęci dominacji i władzy nad słabszą osobowością; Sheba w sensie fizycznym młodemu atrakcyjnemu uczniowi. Wielkie pole do popisu i prezentacji aktorskich możliwości miały aktorki. Judi Dench tworzy jedną z najwybitniejszych kreacji w swojej bogatej karierze. Jej twarz przez większość filmu jest pozbawioną głębszych uczuć maską, na której z rzadka pojawia się uśmiech - nie raz szczerej satysfakcji, częściej cynicznego triumfu. Jednak aktorka do pewnego stopnia stara się swą bohaterkę usprawiedliwić (co chyba nie jest możliwe, ale przynajmniej wzbudza zainteresowanie skomplikowaną osobowością bohaterki), nie umie ona bowiem w inny sposób związać się z drugim człowiekiem. Musi dominować, musi mieć nad wszystkim kontrolę. Relacje z ludźmi sprowadza do zapisków w skrupulatnie prowadzonym dzienniku. Cate Blanchett świeżo po zdobyciu Oscara za "Aviatora" znów w pełni prezentuje swe niekwestionowane atuty - nieprzeciętną urodę, energię i charyzmę. Na ekranie w niczym nie ustępuje bardziej utytułowanej partnerce. W wiarygodny sposób przedstawia rozdarcie i dramat Sheby. Obie aktorki tworzą jeden z najwspanialszych kobiecych duetów ostatnich lat. Już tylko dla nich warto się wybrać do kina. "Notatki o skandalu" są udanym przedsięwzięciem. Reżyser Richard Eyre ("Iris") brawurowo wnika w psychikę przyjaciółek-rywalek i bardzo autentycznie przenosi go na ekran. W finale opowieści nie pozostawia wiele nadziei, historia zatacza koło, co dodatkowo podkreśla fatalizm ludzkich losów. Jest to bowiem niezwykle prawdziwy film o ludziach, którzy ulegają, oszukują i sami sobie fundują trudności. Z czystym sumieniem polecam.